Wiele osób nie zwraca dużej uwagi na koła rowerowe, skupiając się na regulacji przerzutek i ustawianiu hamulców. To błąd. Koła są najważniejszymi częściami roweru. Podczas jazdy przenoszą ogromne obciążenia.
Dlatego każde prace serwisowe powinny sprawdzić luzy w piastach kół. Nawet najmniejszy luz, nie usunięty w porę, może doprowadzić do poważnej awarii i dużych wydatków. Luz często sygnalizuje większy problem - np pękniętą oś koła, albo uszkodzony wianek lub kulkę. Z kolei za mocno skręcona piasta, będzie powodowała samoczynne hamowanie roweru i przedwczesne zużywanie się kulek i bieżni piast. Dlatego tak istotne jest by sprawdzać to regularnie.
Drugą czynnością związaną z kołami jest smarowanie piast. Nie ma reguły jak często należy wyczyścić stary smar, po czym nałożyć nowy. Zależy do od typu piasty. Piasty z uszczelnionymi łożyskami wymagają tego rzadziej, gdyż do smaru dostaje się mniej brudu, a piast na łożyskach maszynowych w ogóle się nie smaruje (można tylko wymienić łożyska). Najtańsze, nieuszczelnione piasty warto smarować często - co najmniej raz w roku przy nieczęstym używaniu roweru, a przy intensywnej eksploatacji nawet częściej. Pamiętajmy też, że tanie piasty nie znoszą dobrze wody i błota - więc czyszczenie i smarowanie warto powtórzyć po każdej błotnej wyprawie.
Koła rowerowe to nie tylko piasty. To także szprychy i obręcze. Wiele tańszych rowerów ma problem zwłaszcza z ich geometrią. Koło - to banał - powinno być okrągłe. I proste (nie bić na boki). Dlatego koła należy centrować.
Nie koniecznie trzeba to robić przy każdym przeglądzie roweru. Dobre koła mogą jeździć wiele lat bez ani jednego centrowania. Ale jeżeli nasze koło "chodzi" na boki, należy wykonać centrowanie. Jeżeli nasze koło regularnie wymaga centrowania, to najprawdopodobniej wymaga ono wymiany - albo z powodu zużytych szprych, albo niedostosowania komponentów koła do wagi i stylu jazdy rowerzysty.
Oprócz centrowania, warto też zwrócić uwagę na stan bocznych ścianek obręczy. To o nie trą klocki hamulcowe, co z czasem powoduje zużywanie się obręczy i konieczność wymiany.
Zużyta opona fot. Rafał Muszczynko Poświęcając czas kołom, warto rzucić okiem na ogumienie. Czy opony nie są popękane ze starości? Czy nie widać na nich uszkodzeń? Bywa, że jeździmy z całkiem solidną dziurą w oponie i tego nie zauważamy. Aż do momentu, w którym kończymy jazdę prowadząc rower z flakiem w oponie. Lepiej zapobiegać niż leczyć.
Warto też regularnie (np. raz w tygodniu) sprawdzać ciśnienie powietrza w kołach. Za niskie ciśnienie nie tylko może powodować szybsze zużywanie się ogumienia, ale też spowalniać naszą jazdę i prowadzić do większego zmęczenia.
Jeżeli zdecydujemy się na wymianę opon, warto dobrać odpowiednie do naszego stylu jazdy .
Łańcuch rowerowy , Tryby i łańcuch zużywają się od zwykłej eksploatacji. Wolniej w rowerach bez zewnętrznych przerzutek, a szybciej w pojazdach w nie wyposażonych. Ale niezależnie od przerzutek, o napęd trzeba dbać.
Regularne smarowanie łańcucha, czyszczenie napędu, a z czasem także wymiana zużytych elementów to konieczność. Bez tego, z czasem naszym rowerem w ogóle nie da się jeździć. Dlatego czynności przeglądowe nie mogą omijać napędu.
Jeżeli jesteśmy przy napędzie, nie wolno zapomnieć o suporcie - łożyskach w ramie, na których porusza się korba. Suport przenosi ogromne obciążenia - zarówno gdy mocno naciskamy na pedały, jak i, gdy w terenie wjeżdżamy w dziurę stojąc na pedałach.
Dlatego suport z czasem, również się zużywa. Dostaje luzów, albo zaczyna działać ciężko. W przypadku suportu na łożyskach maszynowych pomóc może tylko wymiana. Suporty rozbieralne, można wyratować likwidując luzy, albo zbyt ciężkie działanie. Ale za to wymagają one regularnego smarowania.
Ze sterami jest podobnie jak z suportem - mogą wymagać likwidacji luzów lub czyszczenia i smarowania.
Przy ramie nie ma wiele do roboty. Można ją oczyścić, ale ma to wpływ głównie na estetykę. Jednak skoro nasz rower trafił już na warsztat - warto to zrobić. A potem sprawdzić, czy na ramie nie widać jakiś zaczątków pęknięć, albo łuszczenia się lakieru. Zwłaszcza osoby intensywnie jeżdżące (np. skaczące na hopkach) powinny sprawdzać to regularnie - pęknięcie ramy może oznaczać nieprzyjemny wypadek, a na pewno znaczne koszty.
Układów hamulcowych jest tyle i są one tak różnorodne, że trudno napisać coś uniwersalnego.
Każdy układ hamulcowy składa się jednak z elementów ciernych, które z czasem zużywają się i wymagają wymiany. Nie ważne, czy jest to tarcza i klocki (hamulce tarczowe), czy szczęki i bęben (bębnowe), czy klocki i obręcz (hamulce obręczowe, np. v-brake) - zawsze trzeba sprawdzić, czy element podlegający normalnemu zużyciu nie wymaga wymiany. Zwykle nie zaszkodzi też nieco wyczyścić i odtłuścić powierzchnię tych elementów (nie dotyczy hamulca rolkowego), by hamulec pracował sprawniej i bez zbędnych pisków.
Oprócz elementów hamujących zwykle w hamulcach znajdziemy jeszcze linki lub przewody hydrauliczne. Pierwsze wymagają smarowania, a czasem wymiany. Przy drugich warto sprawdzić, czy nie ma wycieków i systematycznie wymieniać płyn hamulcowy.
Do tego oczywiście regulacja. Szerzej o hamulcach pisaliśmy TUTAJ .
Temat przekładni planetarnych w zasadzie załatwia smarowanie i dbałość o piasty. Z przerzutkami zewnętrznymi jest gorzej - zwykle wymagają czyszczenia, okresowego smarowania, a także regulacji.
Pamiętajmy jednak, że przerzutki także zwykle mają linki i pancerze, które z czasem zaczynają działać źle i wymagają czyszczenia, smarowania lub wymiany.
Nie wolno zapomnieć też o manetkach. One także mają elementy ruchome wymagające czystości i odrobiny smaru.
Oświetlenie rowerowe fot. Rafał Muszczynko Niezależnie czy nasz rower posiada oświetlenie zasilane z dynama, czy też z baterii, warto sprawdzić, czy działa ono poprawnie.
W przypadku zasilania z dynama szczególną opieką otoczmy kable - luźne mogą się o coś zaczepić, albo ocierać o koło, co w przyszłości na pewno skończy się przerwaniem obwodu i brakiem oświetlenia.
Z kolei oświetlenie bateryjne wymaga skupienia nad stanem baterii. Nie tylko nad ich naładowaniem . Baterie stare, choć wciąż działające, potrafią zalać wnętrze lampki trudnym do usunięcia kwasem. Dlatego raz na jakiś czas warto do nich zajrzeć, nawet gdy wszystko działa bez zarzutu.
Jeżeli w naszym jednośladzie nie mamy oświetlenia, teraz jest dobry moment by je kupić. Wymaga tego prawo.
Wiele rowerów oprócz typowego wyposażenia, posiada też wyposażenie dodatkowe. Błotniki, bagażniki, koszyki na bidon, liczniki - można by wymieniać w nieskończoność. Zwykle warto sprawdzić, czy akcesoria te są nadal solidnie zamocowane (np. błotniki i bagażniki lubią z czasem się odkręcać). Warto zajrzeć też do instrukcji i zobaczyć czy posiadane przez nas akcesorium nie wymaga jeszcze jakiejś innej czynności serwisowej.
Nie masz pomysłu gdzie oddać rower do serwisu? Przeczytaj o akcji serwisowej Shimano Polska i zrób przegląd roweru za 50 zł.
Rafał Muszczynko