1. Koordynacja ministerstw i urzędów
Przede wszystkim nowy Pełnomocnik, po wykonaniu swoich zadań związanych ze zmianą rozporządzeń, nie powinien zniknąć. Wręcz przeciwnie - powinien stać się pełnomocnikiem międzyresortowym.
Dlaczego? Tematów związanych z rowerami jest znacznie więcej. Część z nich dotyczy Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, ale znaczna część wykracza poza kompetencje tego ministerstwa. Weźmy na przykład edukację w szkołach - zawiaduje nią Ministerstwo Edukacji. Naprawienie ułomnych policyjnych statystyk ? To zadanie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Sprawy związane z turystyką, rekreacją, sportem, czy rozwojem miast, czy budownictwem? To kolejne ministerstwa.
Aby rowerowe sprawy szły w dobrym kierunku na wszystkich frontach, konieczna jest osoba, która je skoordynuje pomiędzy różnymi ministerstwami. Która będzie miała całościową wizję tematu roweru w Polsce. Sytuacja, w której każde ministerstwo "coś robi" samo i "ciągnie we własną stronę" jest dalece kontrproduktywna.
2. Polityka Miejska
Przygotowywany aktualnie przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego dokument określi między innymi sposób wydawania unijnych pieniędzy w latach 2014-2020. Będzie miał gigantyczny wpływ na przyszłość naszych miast i kierunki, w których powinny się one rozwijać.
Trudno sobie wyobrazić, by roweru w tym dokumencie zabrakło lub by był traktowany po macoszemu. Rower jest po prostu zbyt ważny dla miast ! Tymczasem nie wiadomo, co stało się np z postulatami do tego dokumentu przygotowanymi przez sieć Miast dla Rowerów.
3. Narodowy Program Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego
To kolejny istotny z punktu widzenia rowerzystów program, nad którym prace aktualnie trwają . Dokument, choć istotny, ma swoje wady i nie wiadomo czy zostaną one poprawione. Tymczasem bez rowerzystów poprawa bezpieczeństwa na drogach po prostu nie ma szans się udać , o czym pisał kiedyś Konrad.
4. Zmiany w edukacji kierowców i kierujących
Obecny system szkolenia kierowców opiera się na regułkach i paragrafach. Mało który kierowca po zdaniu egzaminu umie przełożyć 12 różnych paragrafów dotyczących rowerzysty na skrzyżowaniu, na konkretne, prawidłowe zachowanie na drodze. Ten system trzeba udoskonalić, na wzór zachodni wpoić kierowcom odpowiedzialność za słabszych uczestników ruchu na drodze, konieczność poszanowania praw innych i kultury.
Jeszcze większe zmiany powinny pojawić się w systemie szkolenia rowerzystów, który jest archaiczny i kompletnie oderwany od rzeczywistości . Szkolenia w szkołach prowadzą osoby nieprzygotowane, które same nie jeżdżą rowerami i nie mają w tym temacie żadnej praktycznej wiedzy. Szkoleń dla dorosłych w tym systemie nie ma wcale!
Akcje edukacyjne skierowane do rowerzystów i kierowców skupiają się na nieistniejących lub źle zdiagnozowanych problemach i w żaden sposób nie przyczyniają się do zmniejszenia liczby wypadków lub kolizji .
Zresztą szkolenia dla samych policjantów też warto by poprawić .
5. Lepsze zabezpieczenie rowerów przed kradzieżą
Wraz z rosnącą liczbą rowerów, rosła będzie też liczba ich kradzieży. Kradzieże jednośladów to gigantyczny problem w Holandii i coraz bardziej zauważalne zjawisko w Polsce.
Konieczne jest lepsze zabezpieczenie jednośladów przed kradzieżą. Mowa tu zarówno o wspólnym ogólnopolskim lub nawet europejskim systemie oznakowania rowerów (obecnie każdy producent ma własny system, funkcjonuje też kilka baz rowerów znakowanych) jaki i poprawie wskaźników wykrywalności przestępstwa kradzieży rowerów przez policję.
Także edukacja cyklistów w zakresie konieczności stosowania dobrych zabezpieczeń rowerów oraz edukacja samorządów i zarządców terenów w temacie stosowania solidnych i bezpiecznych stojaków rowerowych są tematami, którymi mógłby się zająć pełnomocnik.
6. Kolejne zmiany w Prawie o Ruchu Drogowym
Dwa sposoby na skręt w lewo. Gwiazdki oznaczają punkty potencjalnych kolizji graf. Miroslavka, podkład Google(?)
Prorowerowe zmiany w Prawie o Ruchu Drogowym z 2011 roku zlikwidowały większość dyskryminujących rowerzystów bubli w polskim kodeksie drogowym. Świat jednak poszedł do przodu i konieczne wydają się być kolejne zmiany - chociażby wprowadzenie do polskiego Prawa o Ruchu Drogowym (PoRD) możliwości skręcania rowerem w lewo "na dwa" . Kolizje i wypadki podczas wykonywania przez rowerzystów skrętu w lewo lub zmiany pasa na lewy celem takiego skrętu stanowią poważny odsetek zdarzeń spowodowanych przez rowerzystów. Zmiana PoRD w tym zakresie mogłaby nie tylko ułatwić życie cyklistom, ale przede wszystkim zmniejszyć ilość zdarzeń drogowych z ich udziałem.
Z powodów rowerowych warto by też zmienić kilka głupich przepisów dotyczących pieszych .
7. Zmiany w systemie edukacji inżynierów drogownictwa
W ostatnich latach pojawiło się w Polsce całkiem sporo nowych rozwiązań infrastrukturalnych dla rowerzystów. Pasy i kontrapasy , śluzy rowerowe , strefy Tempo 30 ... długo by wymieniać. Drugie tyle ciekawych rozwiązań jeszcze nie trafiło z Zachodu do Polski. Tymczasem nasi fachowcy, nierzadko z trzydziestoletnim stażem , wciąż projektują i budują infrastrukturę rowerową tak jakby cyklista był takim pieszym, tylko z kółkami. Już nie mówiąc o tym, że niektórzy z nich, w ogóle jakby nie wyszli ze średniowiecza .
Oczywiste jest, że stan ten należy zmienić. Dlatego konieczne jest zarówno przejrzenie i zaktualizowanie programów szkoleń na uczelniach kształcących inżynierów, jak i organizacja cyklów szkoleń dla tych fachowców, którzy studia mają już za sobą, a którzy chcieliby podnieść swój stan wiedzy i jakość wykonywanej przez siebie infrastruktury .
8. Koordynacja rozwoju infrastruktury turystycznej
Nie tak dawno Ministerstwo Transportu pracowało też nad zmianą systemu kodowania szlaków rowerowych z systemu bazującego na kolorach, na system bazujący na numeracji. W założeniu miało to sprawić, by nie dochodziło do sytuacji, w której w terenie krzyżują lub spotykają się np dwa niebieskie szlaki rowerowe. Poprawić ma się też jakość oznakowania (znaki odblaskowe, nie umieszczane po lewej stronie, gdzie pozostają niewidoczne).
W Polsce szlaki rowerowe wyznacza wyznacza PTTK, samorządy i organizacje pozarządowe. Panuje straszny bałagan, trudno o aktualne mapy szlaków, a informacje o nich są szczątkowe i nie zawierają rzeczy najważniejszych (np opisu nawierzchni pozwalającego stwierdzić, czy dany szlak będzie dla naszego roweru przejezdny).
Niestety system szlaków rowerowych wciąż nie ma swojego koordynatora, który ten bałagan zwyczajnie by posprzątał, a wszystkie podmioty zainteresowane rowerową turystyką skoordynował. Nie chce się tego podjąć ami Ministerstwo Sportu i Turystyki, ani Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, ani resort zajmujący się transportem. Takim koordynatorem mógłby być właśnie nowy Pełnomocnik.
9. Zmiany Kodeksu Wykroczeń i Kodeksu Karnego
W bezpieczniejszej od wszystkich miast w Polsce Kopenhadze widok rowerzysty z piwem w ręku nie jest niczym dziwnym. fot. Rafał Muszczynko
Na koniec jest jeszcze jeden, kontrowersyjny temat, w którym przydałoby się wypracowanie nowego kompromisu i zmian w prawie. To temat alkoholu na rowerze . Wszyscy się zgadzają, że obecny stan prawny jest dziwny , a dla europejczyków zza Odry nawet zaskakujący . Do tego rodzi wiele negatywnych skutków .
Prostych rozwiązań nie ma (choć inne europejskie kraje problem ten rozwiązały już dawno temu), a wraz ze zmianami w prawie musi się zmienić mentalność Polaków, a niektórzy twierdzą, że także kultura picia. Tematu nie da się jednak odkładać w nieskończoność mając nadzieję, że problem rozwiąże się sam. W końcu i tak trzeba będzie się tym zająć.
Rafał Muszczynko
